BIGBlog: Verplicht digitaal patiëntgegevens delen

EPD

U was nog niet geheel bekomen van de wijzigingen in de wet BIG, en daar moet u als zorgprofessional en zorginstelling al volle bak aan de nieuwe uitdaging van 2019: Het verplicht digitaal delen van patiëntgegevens. Het Elektronisch Patiëntendossier (EPD), dat landelijk had moeten worden uitgerold werd om een veelheid van serieus te nemen technische en juridische problemen een mislukking. De oplossing van de Minister is nu om ziekenhuizen, huisartsen, apothekers en alle (!)andere zorgverleners wettelijk te verplichten om patiëntgegevens op eenduidige wijze digitaal met elkaar te delen. Het lukte niet, dus nu is het verplicht. Hiermee legt de minister de verantwoordelijkheid voor het oplossen van eerdergenoemde problemen volledig bij u.

Is dat rechtvaardig? Niet helemaal. Het idee is goed: Fouten in de zorg omdat artsen niet de juiste gegevens over patiënten met elkaar uitwisselen zijn „gevaarlijk” en dat „moet snel anders”. Aldus schreef de Minister van Medische Zorg en Sport, (VVD) eind vorig jaar aan de Tweede Kamer. Overigens noteer ik maar even dat nooit is onderzocht hoeveel medische fouten worden gemaakt vanwege ‘ict-problemen’. Blijkbaar is dat niet zo belangrijk. Belangrijk voor de Minister lijkt vooral dat hij van dit probleem af wil.

Transitie

Het EPD-project werd niet eenstemmig gedragen door politici, die lieten het project aan de markt over (weer een pijnlijk voorbeeld van het feit dat marktwerking in de zorg een contradictie in termen is) en dat leidde tot “te veel vrijblijvendheid” en nu is dus een “koerswijziging” nodig, aldus de Minister.
Het EPD was een langlopend ICT-project van de overheid en is in 2011 in de Eerste Kamer op zijn Waterloo gestuit. Het heeft ca. 300 miljoen gekost, dus het geld hiervoor is nu wel op. Zoals wel vaker gebeurt in de zorg wordt een dergelijk duur olifantenproject dan overgeheveld naar andere ‘ketenpartners’ met de uitdrukkelijke opdracht om het vlot te trekken. Denk aan de transitie van de jeugdzorg: Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de (geïndiceerde) jeugdzorg, zoals de jeugdbescherming, de jeugdreclassering, de jeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg), de geestelijke gezondheidzorg voor jeugdigen (jeugd-GGz) en de zorg voor jeugd met een licht verstandelijk beperking (jeugd-LVB).

Is dit een succes geweest? Dat is maar hoe je het bekijkt. Bezien vanuit perspectief van jeugdige patiënten en hun ouders over het algemeen niet zo: Lange wachttijden, geen passende plek voor jongeren met forse problemen. Individuele zorgverleners en –instellingen- zijn ook niet onverkort enthousiast. Gemeenten vinden het een hoop organisatie. De Rijksoverheid is wel blij; met deze maatregel werd nl. in feite een forse bezuiniging en overdracht van verantwoordelijkheid beoogd en dat is prima gelukt.

Het kabinet gaat nu digitale gegevensuitwisseling over patiënten verplicht stellen. Harde eis is dat patiënten altijd toestemming moeten geven voor het delen van hun medische gegevens. Juist op dit punt strandde het EPD. Nu is dit dus uw probleem.

Sancties

Voorwaar, voorwaar, ik zeg u: Er komen zware tijden aan. U moet digitaal gegevens gaan delen en u moet, in samenspraak met uw medeverantwoordelijke zorgverleners afspraken maken over een eenduidige taal waarin u communiceert; dus ‘BB’ gebruiken voor bovenbeen én bovenbuik kan niet meer. U krijgt de verantwoordelijkheid én (te weinig) subsidie en het moet trouwens in 2020 af zijn. Als u faalt, zult u gesanctioneerd worden. Mogelijk door de NZA, de IGJ, uw patiënt of allemaal. Ik houd mijn hart plaatsvervangend vast. Voor u staat de koffie klaar als u onverhoopt klachten krijgt over uw aandeel hierin.