Met enige regelmaat ontvangen wij vragen over de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen het bevel van de officier van Justitie tot DNA afname of tegen de bepaling en opname van uw DNA-profiel in de Justitiële DNA databank (bezwaar DNA afname).
Bevel afname DNA
De officier is verplicht een bevel DNA afname uit te vaardigen wanneer u veroordeeld bent tot een gevangenisstraf of een taakstraf voor een feit waarvoor voorlopige hechtenis mogelijk is. Dat zijn inmiddels heel veel misdrijven uit het Wetboek van Strafrecht, bijvoorbeeld ook een eenvoudige vernieling of een bedreiging. Als een geldboete is opgelegd kan geen bevel tot afname en bepaling van uw DNA worden gegeven. Het bevel zal ook worden gegeven als u in hoger beroep bent gegaan (bij vrijspraak in hoger beroep wordt uw profiel vernietigd) of in het geval van minderjarige veroordeelden.
Bezwaar DNA afname
Het korte antwoord op de eerder genoemde vraag is: De mogelijkheid van bezwaar maken bestaat. U kunt geen bezwaar maken tegen de afname van uw DNA, maar u kunt wel bezwaar maken tegen de bepaling van uw DNA-profiel en opname daarvan in de DNA databank.
Heeft bezwaar maken zin?
Een voorbeeld uit de praktijk: ‘Ik ben veroordeeld voor een vernieling en ik heb een werkstraf gekregen. Die heb ik gedaan. Nu moet ik ineens DNA afstaan. Klopt dat wel? Ik vind het nogal een inbreuk op mijn privacy en het staat ook niet in verhouding tot het gepleegde delict. Verder ben ik nog nooit met Justitie in aanraking gekomen, dus graag hoor ik of het aantekenen van bezwaar DNA afname zin heeft.‘
Of bezwaar maken zin heeft, is niet in algemene zin te beantwoorden. De afname van DNA is aan regels gebonden en als die regels worden geschonden, kan een rechter besluiten uw bezwaar gegrond te verklaren.
Uitzonderingsgevallen bepaling DNA
Verder noemt de wet DNA-onderzoek bij veroordeelden in artikel 2 onder b. een tweetal uitzonderingsgevallen waarin er niet wordt overgegaan tot het opnemen en verwerken van het DNA-profiel. Deze uitzonderingsgevallen zijn enigszins moeilijk geformuleerd: wanneer de aard van het misdrijf of de bijzondere omstandigheden waaronder het misdrijf is gepleegd niet van betekenis zal kunnen zijn voor de voorkoming, de opsporing, de vervolging en berechting van mogelijk toekomstige strafbare feiten van de veroordeelde, wordt niet over gegaan tot het bepalen en opnemen van het DNA-profiel. Deze uitzonderingen komen in de regel pas aan de orde in de bezwaar-procedure. De officier van Justitie geeft in alle gevallen zonder meer een bevel tot afname en bepaling van uw DNA-profiel.
Waar moet ik aan denken bij de genoemde uitzonderingen?
Bij de uitzondering ‘aard van het misdrijf’ moet u denken aan bijvoorbeeld een veroordeling voor een misdrijf dat niet (snel) aan het licht zal komen door middel van DNA-onderzoek. Bijvoorbeeld in het geval van meineed of valsheid in geschrift.
De ‘bijzondere omstandigheden waaronder het misdrijf is gepleegd’ is bijvoorbeeld van toepassing wanneer de persoonlijke omstandigheden van de veroordeelde, zoals bijvoorbeeld de ver gevorderde leeftijd een rol spelen. Ook bij minderjarigen toetsen de rechters in het algemeen strenger. Gering recidivegevaar of geringe ernst van het strafbare feit kunnen bijdragen aan een succesvol beroep op deze uitzondering.
Bezwaar gegrond of ongegrond
Als de rechter het vervolgens eens is met uw bezwaar dan wordt uw DNA-materiaal vernietigd. Is de rechter het niet met u eens, dan wordt uw DNA-profiel alsnog opgeslagen in de DNA-databank. U kunt geen hoger beroep instellen tegen deze beslissing van de rechter.
Vaste prijs bezwaar maken
Kortom: bezwaar DNA afname is niet mogelijk. Bezwaar maken tegen de bepaling en opname van uw DNA in de DNA databank kan wel. Dat kan op basis van een toevoeging (pro deo) of op basis van een vaste prijs. Wij rekenen hiervoor een bedrag van € 950,- inclusief BTW. Voor deze vaste prijs vragen we de stukken op, bespreken we uw bezwaar met u, schrijven we een bezwaarschrift, bestuderen we recente uitspraken van rechters in vergelijkbare zaken en we gaan met u mee naar de zitting. Tot slot delen we u de uitspraak van de rechter mee. Wilt u meer weten? Bel dan met SKEAdvocaten.