Begin 2016 werd op de website www.eumostwanted.eu een lijst gepubliceerd met de 25 meest gezochte voortvluchtigen binnen de Europese Unie. Deze (op dit moment) 24 mannen en 1 vrouw staan gesignaleerd binnen de Europese Unie omdat zij worden verdacht van ernstige misdrijven of omdat zij reeds veroordeeld zijn door een rechter in een van de lidstaten. De lidstaat door wie een persoon op de lijst gezocht wordt een Europees aanhoudingsbevel uitvaardigen als de gezochte persoon in een van de lidstaten wordt aangetroffen.
Wat is een Europees aanhoudingsbevel (EAB)?
In art. 1 lid 1 onder b van de Overleveringswet wordt de definitie van een Europees aanhoudingsbevel gegeven: “de schriftelijk vastgelegde beslissing van een justitiële autoriteit van een lidstaat van de Europese Unie strekkende tot de aanhouding en de overlevering van een persoon door de justitiële autoriteit van een andere lidstaat.”
Als een van de 25 personen op de EU-opsporingslijst in een van de lidstaten wordt aangetroffen, kan de lidstaat waar hij of zij gezocht wordt een schriftelijk verzoek doen tot overlevering van de gezochte persoon naar die lidstaat.
Wanneer mag een Europees aanhoudingsbevel worden afgegeven?
Een EAB kan worden afgegeven als de gezochte persoon verdacht wordt van een strafbaar feit, maar ook als de gezochte persoon al door een rechter veroordeeld is. Daarbij moet wel aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- Het feit waarvan de gezochte persoon verdacht wordt moet in beide lidstaten strafbaar zijn;
- Op het strafbare feit moet een maximumgevangenisstraf van minimaal 12 maanden gesteld zijn;
- Als aan de gezochte persoon reeds een straf of maatregel is opgelegd, moet deze straf een minimale duur hebben van 4 maanden.
De personen op de EU-opsporingslijst worden stuk voor stuk verdacht van de ernstigste misdrijven uit het Wetboek van Strafrecht, zoals moord, doodslag en het plegen van misdrijven met een terroristisch oogmerk (terrorisme).
Een voorbeeld laat echter zien dat ook ingeval van verdenking van een minder ernstig misdrijf het uitvaardigen van een EAB mogelijk is. In Nederland is diefstal strafbaar gesteld in art. 310 van het Wetboek van Strafrecht. Op diefstal staat een maximum gevangenisstraf van 4 jaar. Ook in de andere EU-lidstaten is diefstal strafbaar gesteld.
Tegen een persoon die in Nederland van diefstal wordt verdacht kan dus een EAB worden uitgevaardigd. Als deze persoon in een andere EU-lidstaat wordt aangetroffen, kan hij dus worden overgeleverd om in Nederland te worden berecht.
Wat is signalering in het Schengen-informatiesysteem?
Een EU-lidstaat kan een persoon die gezocht wordt signaleren in het Schengen-informatiesysteem. De gegevens en de foto van de gezochte persoon worden in het systeem opgenomen. Het systeem kan in ieder van de aangesloten lidstaten worden geraadpleegd. In de praktijk wordt het systeem met name geraadpleegd bij grenscontroles en op vliegvelden.
Na de aanhouding: de overleveringsprocedure
De aangehouden persoon kan instemmen met de overlevering en kan zodoende gebruik maken van de verkorte overleveringsprocedure. De feitelijke overlevering kan in dat geval zonder tussenkomst van een rechter worden geregeld.
Indien de aangehouden persoon niet instemt met de overlevering zal de overleveringskamer van de Rechtbank Amsterdam een besluit moeten nemen omtrent de overlevering. Voordat de zaak voor de overleveringskamer wordt gebracht, zal de aangehouden persoon eerst aan de officier van justitie of de rechter-commissaris worden voorgeleid. Bij deze voorgeleiding kan de aangehouden persoon zich laten bijstaan door een advocaat teneinde zijn/haar bezwaren tegen de aanhouding kenbaar te maken.
Wat kan Sennef de Koning van Eenennaam Advocaten voor u betekenen?
De advocaten van ons kantoor hebben veel ervaring met het bijstaan van personen in overleveringsprocedures. Ook indien er nog geen sprake is van een overleveringsprocedure kan ons kantoor in veel gevallen iets voor u betekenen:
Voorafgaand aan uw aanhouding
- Informeren of u binnen de EU gesignaleerd staat;
- Bemiddelen tussen u en de justitiële autoriteiten in een lidstaat door wie u gezocht wordt ter voorkoming van aanhouding;
- Ons kantoor heeft contacten met advocaten in diverse EU-lidstaten met wie wij regelmatig met goed resultaat samenwerken in overleveringszaken.
Na uw aanhouding
- Juridische bijstand verlenen na uw aanhouding en tijdens uw voorgeleiding. Regelmatig lukt het de advocaten van ons kantoor om te bewerkstelligen dat u de overleveringsprocedure – al dan niet onder voorwaarden -in vrijheid mag afwachten;
- Contact opnemen met de justitiële autoriteiten in een andere EU-lidstaat ten behoeve van bemiddeling. Regelmatig lukt het de advocaten van ons kantoor om met de autoriteiten in de EU-lidstaat een regeling te treffen. Na het succesvol treffen van zo’n regeling wordt het EAB ingetrokken;
- Juridische bijstand verlenen tijdens de zitting van de overlevingskamer van de Rechtbank Amsterdam;
- Indien u nog geen advocaat heeft in de EU-lidstaat door wie uw overlevering gevraagd wordt, kan ons kantoor u in veel gevallen doorverwijzen naar een van de advocaten in ons Europese netwerk.