In ieder bedrijf komen helaas wel eens ongevallen voor. Denk aan een lozing op het oppervlaktewater in strijd met de vergunning of dood of letsel door een ernstig arbeidsongeval. De meeste bedrijven trekken zich dit heel erg aan. Deze bedrijven proberen vervolgens te voorkomen dat eenzelfde incident zich nog eens herhaalt. Vaak wordt er dan een onafhankelijk onderzoek ingesteld en wordt een zogenaamde ‘incidentrapportage’ opgemaakt. Justitie vraagt die rapporten echter steeds vaker op en gebruiken die dan als bewijs tegen u of uw onderneming. Bent u op zoek naar rechtsbijstand van een goede advocaat? Bel dan met één van onze advocaten. Een eerste advies kost u niets.
Incidentrapportage
Het opmaken van incidentrapportages zou iedereen toe moeten juichen. Het betekent immers dat een bedrijf zich het ongeval aantrekt en dat het de bedrijfsvoering wil verbeteren. Wat we echter steeds vaker zien is dat deze incidentrapportages nadelig uitvallen voor het bedrijf dat ze laten opmaken. Dit gebeurt in zowel het bestuursstrafrecht als in het ‘normale’ strafrecht. Toezichthouders en/of opsporingsinstanties vragen de rapportages vaak onder dwang op bij het bedrijf. De interne oorzakenanalyse wordt vervolgens gebruikt als belangrijk bewijsmiddel in het strafdossier. Ook voor het bewijs van het overtreden van allerlei zorgplichtbepalingen wordt dankbaar gebruik gemaakt van de in opdracht van het bedrijf opgestelde rapportage en de daarin geformuleerde aanbevelingen of verbeterpunten.
Voorzienbaarheid bedrijfsongeval
Wij vinden dat een slechte ontwikkeling. Het probleem is immers dat de aanbevelingen pas ná het incident en op basis van onderzoek achteraf zijn gedaan. Dat die aanbevelingen er nu zijn, betekent dus niet dat het ongeval ook voorzienbaar was. Een ander bezwaar is dat incidentrapportages voor een ander doel worden gebruikt dan waarvoor zij zijn opgesteld. Om een goed incidentenonderzoek te doen, is het noodzakelijk dat de bij het ongeval betrokken werknemers zich vrij voelen om hun verhaal te vertellen. Er wordt in die rapportages geen rekening gehouden met mogelijke strafrechtelijke gevolgen, waardoor onzekerheden, gissingen en andere oorzaken van een ongeval in het rapport terecht komen. Deze worden dan gemakkelijk als ‘waarheid’ geponeerd in een strafrechtelijk onderzoek.
Belangen bedrijf en medewerkers
Wij vinden dat het gebruik van een incidentrapportage in strijd is met het zwijgrecht en het recht om jezelf niet te hoeven belasten (het nemo tenetur-beginsel). Bedrijven zullen bij het aanhoudend gebruik van incidentrapportages namelijk terughoudender worden in het laten onderzoeken van incidenten en de rapportage daarover. De belangen van het bedrijf en haar medewerkers staan immers op het spel. De Stichting Maatschappij en Veiligheid pleitte in 2018 al voor een Kaderwet Onafhankelijk Onderzoek. Onafhankelijk onderzoek moet dan worden losgekoppeld van gebruik in het strafrecht. Het is niet toegestaan om de onderzoeksbevindingen vervolgens te gebruiken voor het bewijs. Een dergelijke wet ondersteunen wij van harte. De Minister heeft echter vooralsnog besloten om geen wetgevingstraject in te zetten.
Advocaat bedrijfsongeval
Heeft u zelf te maken met een bedrijfsongeval in uw onderneming en bent u op zoek naar rechtsbijstand van een goede advocaat? Bel dan met één van onze advocaten. Een eerste advies kost u niets.